Ten tekst przeczytasz w 7 min.
od siebie słów kilka
Meteory to jedno z najbardziej niezwykłych miejsc w Grecji, położone na północno-zachodnim krańcu równiny Tesalskiej, niedaleko miasta Kalambaka. Słyną z majestatycznych skał, które wyrastają do wysokości nawet 540 metrów n.p.m., oraz zespołu prawosławnych klasztorów, zawieszonych na ich szczytach. Ta niezwykła kombinacja natury i architektury sakralnej została wpisana na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO w 1988 roku. Krajobraz ten, jak i same klasztory, przyciągają turystów, pielgrzymów i miłośników przyrody z całego świata.
Meteory – Historia
Historia Meteorów sięga początków XI wieku, kiedy to na tych niedostępnych skałach pojawili się pierwsi mnisi. Żyli oni w odosobnieniu, poszukując ciszy i spokoju, które miały im pomóc w medytacji oraz zbliżeniu do Boga. Pierwsze osady monastyczne powstały w trudno dostępnych jaskiniach i pustelniach, gdzie mnisi prowadzili surowe życie ascetów.
Przełomowym momentem był rok 1344, kiedy święty Atanazy, mnich z Góry Athos, przybył na te tereny i założył pierwszy klasztor – Wielki Meteor (Megalo Meteoro). Wzniesienie klasztoru na skalnym szczycie miało zapewnić mnichom bezpieczeństwo przed najeźdźcami oraz izolację od zewnętrznego świata. W XV i XVI wieku wzniesiono kolejne klasztory, dlatego Meteory stały się jednym z najważniejszych ośrodków monastycznych w Grecji.
Okres największego rozkwitu klasztorów przypadł na czasy panowania Imperium Osmańskiego. Turcy zwalczali chrześcijaństwo, dlatego trudno dostępne miejsca wydawały się bezpieczne. W trudnych dla Greków czasach mnisi z Meteorów przechowywali cenne relikwie, księgi i ikony, chroniąc je przed najeźdźcami. Klasztory stały się wówczas również schronieniem dla uciekinierów i walczących o niepodległość Grecji.
Do XVII wieku mnisi i odwiedzający klasztory musieli wspinać się po linach lub korzystać z koszy, które były podciągane na linach. Dopiero w XX wieku, aby ułatwić dostęp, wykuto schody i zbudowano mosty. W 1921 roku królowa Rumunii, Maria, jako pierwsza kobieta, mogła odwiedzić Wielki Meteor, co było niezwykłym wydarzeniem w historii tego miejsca.
Lista klasztorów
W szczytowym momencie Meteory liczyły 24 klasztory, z których dziś pozostało tylko sześć zamieszkanych i otwartych dla zwiedzających. Poniżej znajduje się pełna lista klasztorów podzielona na trzy kategorie: klasztory dostępne dla turystów, klasztory niedostępne oraz nieistniejące.
Klasztory dostępne dla zwiedzających:
- Wielki Meteor (Megalo Meteoro). Największy i najstarszy klasztor, założony w XIV wieku przez świętego Atanazego. Zawiera cenne kolekcje ikon, rękopisów i innych relikwii. Oferuje również niesamowite widoki na okolicę z wysokości 613 metrów.
- Warłaam (Varlaam). Drugi co do wielkości klasztor, założony w 1350 roku przez mnicha Warłaama. Znany z wyjątkowych fresków i relikwii, takich jak palec św. Jana Chrzciciela.
- Święta Trójca (Agia Triada). Jeden z bardziej znanych klasztorów dzięki swojemu malowniczemu położeniu. Powstał w XV wieku i jest jednym z najbardziej rozpoznawalnych miejsc w Meteorach.
- Święty Stefan (Agios Stefanos). Żeński klasztor, łatwo dostępny dzięki mostowi, bez konieczności wspinaczki. Znany z bogatych ogrodów i imponującej kolekcji ikon.
- Rusanu (Rousanou). Żeński klasztor, położony na stosunkowo niskiej skale, co czyni go łatwo dostępnym. Posiada piękne freski i kaplicę z XVI wieku.
- Święty Mikołaj Odpoczywający (Agios Nikolaos Anapafsas). Jeden z mniejszych klasztorów, ale bogaty w freski z XVI wieku. Zawiera imponujący plac z dzwonem i jest położony na niższej skale, co czyni go mniej wymagającym do zwiedzania.
Klasztory niedostępne dla zwiedzających:
- Ipatios (Ipatio). Niewielki klasztor położony w trudno dostępnej okolicy, obecnie zamknięty dla zwiedzających, ale dostępny do zobaczenia z zewnątrz.
- Ypapanti (Ipapanti). Założony w XIV wieku, klasztor ten jest nieczynny i rzadko odwiedzany, choć odrestaurowany. Jego wnętrza są zamknięte dla turystów.
- Święty Teodor (Agios Theodoros). Zbudowany na południowy wschód od Kalambaki, obecnie niezamieszkany i zamknięty dla turystów.
- Pantokrator. Znajdują się w ruinie. Założony w XVI wieku, pełnił niegdyś ważną rolę religijną. Dziś można jedynie podziwiać pozostałości.
- Świętego Jana Chrzciciela. Ruiny klasztoru z XV wieku, niegdyś zamieszkiwanego przez mnichów szukających schronienia przed Turkami.
- Świętych Apostołów (Agioi Apostoloi). Klasztor w ruinie, zbudowany na początku XVI wieku. Ruiny skrywają malowidła ścienne i cysterny.
Opuszczone (historyczne) klasztory, nieistniejące lub mocno zniszczone:
- Świętych Archaniołów (Agioi Taxiarchai). Położony na trudno dostępnej skale, w ruinie od wielu lat. Pozostały jedynie fragmenty murów.
- Klasztor Świętego Jana Bunelasa (Agios Ioannis). Zbudowany na wysokiej skale, dziś można podziwiać jedynie jego ruiny. Znany z bogatej historii monastycznej.
- Klasztor Kallistratosa. Tradycyjnie związany z manuskryptami i kaligrafią. Dziś w ruinach, choć niektóre fragmenty architektoniczne wciąż są widoczne.
- Święta Monia (Agia Moni). Klasztor, który istniał do XVIII wieku, dziś znajduje się w ruinie. Znany był z działalności religijnej w regionie.
- Klasztor Świętego Dymitra (Agios Dimitrios). Zniszczony podczas powstań przeciwko Turkom w XIX wieku. Dziś pozostały tylko ślady po klasztorze.
- Klasztor Świętego Grzegorza (Agios Grigorios). Założony w XIV wieku, dziś pozostaje w ruinie. Zbudowany na skale Pyxari.
- Klasztor Świętego Antoniego (Agios Antonios). Malutki klasztor położony na skalnej półce. Zrujnowany i niezamieszkany od wielu lat.
- Klasztor Świętej Katarzyny (Agia Aikaterini). Mały klasztor, obecnie opuszczony i w ruinie, ale znany z dawnej działalności w regionie.
- Klasztor Mandilou. Niegdyś ważny ośrodek monastyczny, dziś jedynie ruiny przyciągają uwagę turystów.
- Klasztor Ypsilotera. Położony w trudno dostępnym miejscu, był znany z pięknych manuskryptów. Dziś pozostały jedynie fragmenty murów.
- Święty Spirydon (Agios Spirydon). Jeden z najmniejszych klasztorów w Meteorach, obecnie opuszczony.
- Klasztor Świętych Niewiast (Agion Myron). Klasztor, który działał do XVIII wieku, obecnie w ruinach. W jego czasach służył jako miejsce schronienia dla mnichów i pielgrzymów.
Mity i ciekawostki
Legenda mówi, że święty Atanazy, założyciel Wielkiego Meteoru, został przeniesiony na szczyt skały przez orła, co symbolizuje mistyczną naturę tego miejsca. Meteory pojawiły się także w kulturze masowej, stanowiąc scenerię dla filmu z serii Jamesa Bonda „Tylko dla Twoich oczu” oraz w mniej znanym filmie „Sky Riders”. Miejsce to fascynuje swoją niezwykłą aurą i łączy w sobie mistykę natury z duchowością monastyczną. Co ciekawe, zespół Linkin Park zainspirował się tym miejscem, nazywając swój album „Meteora”.
Informacje praktyczne
Większość klasztorów jest dostępna dla zwiedzających, jednak należy pamiętać o odpowiednim ubiorze dlatego kobiety muszą nosić spódnice zakrywające kolana. Kobiety nawet jeśli są ubrane w spodnie to muszą na nie założyć chusty (dostępne na miejscu), a mężczyźni powinni mieć długie spodnie. Klasztory otwarte są zazwyczaj od 9:00 do 17:00, ale godziny mogą się różnić. Wstęp kosztuje od 3 do 4 € za osobę, a parkingi przy klasztorach są bezpłatne. Najlepszym rozwiązaniem jest przyjazd wcześnie rano, aby uniknąć tłumów.
Podsumowanie i parkowanie
Meteory to jedno z najpiękniejszych miejsc w Grecji, które zachwyca połączeniem majestatycznych skał z dobrze zachowanymi klasztorami. Zwiedzanie każdego klasztoru trwa około 30-45 minut, a brak tłumów pozwala cieszyć się spokojem i mistycznym klimatem tego miejsca.
Meteory to obowiązkowy punkt na mapie Grecji, który oferuje niezapomniane wrażenia zarówno z dołu, jak i z góry.W dolinach u podnóża Meteorów znajduje się wiele restauracji i kawiarni, w których można odpocząć po wizycie.
Drogi dojazdowe są dobre, choć w okolicach klasztorów może być ciasno, dlatego warto zaparkować samochód w jednej z zatoczek i podejść na piechotę. Wszystkie parkingi w okolicy klasztorów są bezpłatne, ale w godzinach popłudniowych są mocno zapchane