Ten tekst przeczytasz w 6 minutę/y
od siebie słów kilka
Sofia [София], stolica Bułgarii, to miasto położone w zachodniej części kraju, u stóp malowniczego masywu górskiego Witosza. Miasto, liczące około 1,28 miliona mieszkańców, jest nie tylko największym ośrodkiem miejskim w Bułgarii, ale także jej głównym centrum kulturalnym, politycznym i gospodarczym. Sofia leży nad rzeką Bojanską, w otoczeniu gór oraz posiada duże parki na terenie miasta co dodaje jej uroku, łącząc miejski krajobraz z otaczającą przyrodą.
Miasto Sofia, mimo swojej historycznej i kulturowej głębi, nie zachwyca od razu – to miasto, które według przewodników trzeba odkrywać stopniowo. Połączenie starych, czasem zniszczonych budynków z nowoczesnymi gmachami tworzy interesujący kontrast. Domunije tu jednak typowa dla socjalizmu zabudowa typu blokowiska. W centrum znajduje się wiele zabytków, a najważniejsze atrakcje są stosunkowo blisko siebie, co pozwala na zwiedzanie pieszo w ciągu jednego dnia. Miasto oferuje także liczne parki, jak popularny Borisowa Gradina, gdzie można odpocząć od zgiełku miasta i cieszyć się zielenią.
Krótko o historii
Sofia ma długą historię, sięgającą czasów starożytnych. Początkowo była tracką osadą o nazwie Serdica, nazwaną tak od zamieszkującego ten teren plemienia Serdów. W I wieku n.e. została podbita przez Rzymian, którzy uczynili z niej ważny ośrodek administracyjny i handlowy w swojej prowincji. Miasto przeżyło swój rozkwit za czasów cesarza Konstantyna Wielkiego, który nazywał Sofię „swoim Rzymem”.
Po upadku Cesarstwa Rzymskiego Sofia przeszła przez liczne zmiany władzy, w tym rządy Bizancjum i Imperium Osmańskiego. W 1382 roku miasto zostało podbite przez Osmanów i pozostało pod ich kontrolą przez ponad 400 lat, co znacząco wpłynęło na jego architekturę i kulturę. W 1878 roku, po wojnie rosyjsko-tureckiej, Sofia została wyzwolona i wkrótce potem, w 1879 roku, ogłoszono ją stolicą niepodległej Bułgarii.
Podczas II wojny światowej Sofia była bombardowana, co spowodowało znaczne zniszczenia. Po wojnie miasto odbudowano, a wiele nowych budynków wzniesiono w stylu socrealistycznym. Dziś Sofia jest mieszanką dawnych wpływów rzymskich, osmańskich i sowieckich.
Co warto zobaczyć w mieście
Zabytki sakralne:
- Rotunda św. Jerzego. Najstarsza budowla w Sofii, zbudowana w IV wieku jako rzymska świątynia. Wnętrze tej małej, ale imponującej budowli zdobią freski z XII-XIV wieku. Co ciekawe to jeden z nielicznych przykładów zmiany meczetu na świątynię prawosławną.
- Sobór św. Aleksandra Newskiego. Jeden z największych i najważniejszych prawosławnych soborów na Bałkanach, zbudowany na początku XX wieku na cześć cara Aleksandra II. Imponuje swoją neobizantyjską architekturą i bogato zdobionymi wnętrzami.
- Cerkiew Mądrości Bożej (Św. Sofia). Ta cerkiew, od której miasto wzięło swoją nazwę, ma swoje początki w VI wieku.
- Meczet Bania Baszi Dżamija. Zbudowany w XVI wieku, jest jedynym działającym meczetem w Sofii i jednym z najstarszych w Europie. Meczet sąsiaduje z dawną łaźnią turecką, co przypomina o osmańskiej historii miasta. Okolica Meczetu należy do mało przyjaznych dla turystow.
- Synagoga w Sofii. Największa synagoga na Bałkanach i jedna z największych w Europie. Zbudowana w 1909 roku, przyciąga uwagę swoją monumentalną architekturą i bogatymi wnętrzami. Co ciekawe znajduje się blisko meczetu.
- Cerkiew Bojańska. To jedna z najważniejszych atrakcji sakralnych Sofii, wpisana na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO. Cerkiew została zbudowana w X wieku, a słynie z doskonale zachowanych fresków z 1259 roku, które stanowią arcydzieło średniowiecznej sztuki malarskiej.
Pozostałe atrakcje i zabytki:
- Narodowy Pałac Kultury (NDK). Ogromny nowoczesny budynek, w którym odbywają się liczne wydarzenia kulturalne i festiwale. Otaczający go park to popularne miejsce spotkań mieszkańców.
- Bulwar Witosza. Reprezentacyjny deptak miasta, pełen restauracji, kawiarni i butików. Jest to idealne miejsce na spacer zarówno w ciągu dnia, jak i wieczorem, kiedy życie na bulwarze tętni pełną parą.
- Teatr Narodowy im. Iwana Wazowa. Jeden z najpiękniejszych budynków w Sofii, zbudowany na początku XX wieku. Warto zobaczyć go zarówno z zewnątrz, jak i odwiedzić jeden z licznych spektakli teatralnych.
- Serdica. Pozostałości po rzymskim mieście Serdica znajdują się w centrum Sofii, tuż obok stacji metra. To fascynujący dowód na starożytną historię miasta.
- Pałac Vrana.Letnia rezydencja królewska, położona nieco poza centrum miasta, otoczona pięknym ogrodem. Idealne miejsce na weekendowy spacer.
- Borisowa Gradina. Ogromny park o częściowo leśnym charakterze blisko centrum miasta. Warto tutaj zobaczyć olbrzymi, ale zniszczony socjalistyczny monument braterstwa oraz sadzawkę z żółwiami.
Informacje praktyczne o transporcie publicznym i restauracjach
Sofia, jak na stolicę przystało, ma dobrze rozwiniętą sieć transportu publicznego, obejmującą autobusy, tramwaje i metro. Metro w Sofii działa sprawnie, choć nie jest tak rozbudowane, jak w niektórych innych europejskich miastach. Bilety na metro można kupić w automatach, ale warto pamiętać, że konieczna jest gotówka. Alternatywnie można kupić bilety w manualnych punktach sprzedaży.
Miasto oferuje także wiele restauracji, które zaskakują wysoką jakością jedzenia i przystępnymi cenami. Restauracje z kuchnią bułgarską, serwujące dania takie jak banica czy kawarma, są rozsiane po całym mieście. Warto odwiedzić lokalne tawerny, gdzie w przyjaznej atmosferze można spróbować tradycyjnych bułgarskich potraw. Sofia, choć tania w porównaniu do innych stolic europejskich, nie ustępuje im pod względem kulinarnym.
Podsumowanie i parkowanie
Sofia to miasto, które mimo swoich wad ma wiele do zaoferowania. Jest stosunkowo czysta i bezpieczna, choć niektórych dzielnic warto unikać po zmroku. Większość atrakcji turystycznych, zwłaszcza w centrum, znajduje się blisko siebie, co sprawia, że zwiedzanie miasta jest wygodne i można je zrealizować w ciągu jednego dnia, spędzając od 6 do 8 godzin na odkrywaniu najważniejszych miejsc. Choć komunikacja miejska działa sprawnie, wiele obiektów, jak stacje metra czy autobusy, wymaga odświeżenia.
Sofia sprawia wrażenie miasta, które zatrzymało się w czasie – na granicy lat 80. i 90. Widać to w architekturze, układzie urbanistycznym i infrastrukturze. Z jednej strony czyste i bezpieczne, z drugiej – miasto zmaga się z „zębem czasu”. Warto jednak dać Sofii szansę, odkryć i jej wyjątkowe miejsca, ale specjalnej wycieczki do Sofii nie warto organizować.
Jazda samochodem po Sofii wymaga trochę wprawy ze względu na spory ruch, ale nie stanowi wielkiego wyzwania. Parkowanie w centrum jest płatne dlatego warto skorzystać ze sprawnie działającej komunikacji miejskiej.