Ten tekst przeczytasz w 9 min.
od siebie słów kilka
Budapeszt to jedno z większych miast europejskich i stolica Węgier położona na wielką rzeką Dunaj. To bez wątpienia także jedno z piękniejszych miast Europy, które obecne jest w absolutnie każdym przewodniku o miastach kontynentu. Jeszcze w początkach XX wieku Budapeszt zwykło się nazywać Paryżem Środkowej Europy, a popularności zazdrościł mu kiedyś sam niepowtarzalny Wiedeń. Dziś miasto podobno uchodzi za młodzieżowe i rozrywkowe, które konkuruje pod tym względem z Berlinem.
Budapeszt na pocztówkach i folderach przyciąga niesamowitą architekturą, historią i znakomitymi rozrywkami, ale miasto to posiada także drugi oblicze. Obliczem tym są obskurne zaniedbane zaułki, a nawet całe ulice z ze zniszczonymi kamienicami, zabitymi płytami oknami i dużą ilością bezdomnych. Takich obrazków nie zobaczymy ani w Łodzi ani na na Warszawskiej Pradze. Takie miejsca znajdują się wcale nie tak daleko cudownie przygotowanego centrum.
Zapominając jednak do tych brzydkich elementach miasta to Budapeszt należy do miast świetnie przygotowanych pod turystów. Miasto to odwiedza rocznie między 2 – 3 mln turystów, z czego większość to turyści zagraniczni, dlatego komunikacja miejsca działa tutaj bardzo sprawnie, jest stosunkowo tania i dowozi turystów praktycznie w każde istotne miejsce. Co ciekawe cześć środków komunikacyjnych to atrakcja sama w sobie, ponieważ możemy przejechać się najstarszą na kontynencie liną metra (Linia M1) 1896 roku. Innymi atrakcjami komunikacyjnymi są: kolejka zębata na Wzgórze Zamkowe i Górę Széchenyiego oraz kolejka linowa na Górę Jana.
Wielu turystów nie zdaje sobie sprawy także z faktu, że Budapeszt to miasto uzdrowiskowe z wieloma publicznymi łaźniami z wodami leczniczymi. Pomijając piękno architektoniczne tych łaźni mamy tu możliwość w wodach radiacyjnych, które podobno świetnie działają na układ ruchu.
Budapeszt to także ogromna rzeka Dunaj, wzdłuż której znajdują się piękne deptaki z dużą ilością najróżniejszych atrakcji.
Dwa słowa o historii
Tereny dzisiejszego Budapesztu były zamieszkane już w czasach rzymskich, a osada Aquincum była ważnym ośrodkiem wówczas panującego imperium. Po upadku Cesarstwa Rzymskiego tereny te zmieniały właściciela i przechodziły na zmianę pod władzę Hunów, Germanów i Awarów.
Już w IX wieku, gdy przybili tu Węgrzy zaczęły kształtować się się tu trzy nieodległe, ale odrębne miasta: Buda, Pest i Óbuda. Rozwijały się one intensywnie nawet w czasie panowania imperium Osmańskiego mimo iż, w tym czasie duża część mieszkańców miasta go opuściła. W 1686 roku z rąk Turków odbita zostaje Buda, a wkrótce później Pest i Óbuda.
Habsburgowie szybko przenieśli główne urzędy węgierskie z Bratysławy do Budy, co spowodowało skokowy wzrost ludności i szybki rozwój miasta, które zyskiwało coraz większe znaczenie na arenie międzynarodowej. W XVIII wieku Budapeszt stał się ważnym ośrodkiem kulturalnym i handlowym monarchii Habsburskiej. Budynki w stylu barokowym i rokoko zaczęły kształtować charakter miasta. Na początku XIX wieku zbudowano największy i najnowocześniejszy most łańcuchowy na Dunajem. Ostateczne trwałe administracyjne trójmiasta czyli Pesztu, Budy i Óbudy nastąpiło 1 stycznia 1873 dając początek Budapesztowi. W tym czasie miasto było większe od Rzymu, Madrytu, Lizbony, Amsterdamu, Neapolu czy Hamburga.
Kolejnym wielkim impulsem rozwojowym były obchody milenium Węgier w 1896 roku, które wykreowały pomysły na budowę potężnych i pięknych nowoczesnych budowli i budynków inżynieryjnych. Wówczas powstał największy na świecie budynek parlamentu, pierwsza linia metra na kontynencie, największy dworzec kolejowy w Europie oraz największy port rzeczny na Dunaju.
Po II Wojnie Światowej Budapeszt rozrósł się o wiele dzielnic mieszkaniowych zarówno po jednej jaki pod drugiej stronie rzeki.
Co trzeba zobaczyć w w dzielnicy Peszt
- Budynek Parlamentu [Országház] – to najbardziej charakterystyczny obiekt w Budapeszcie. Wybudowany nad brzegiem Dunaju budynek w 1896 robi naprawdę pieronujące wrażenie. Warto obejrzeć je zarówno z zewnątrz wraz z placami mu towarzyszącymi , jak i zorganizować wizytę w jego wnętrzu.
- Plac Bohaterów [Hősök tere] – to symboliczne miejsce i ogromny plac będący Pomnikiem Tysiąclecia i Grobem Nieznanego Żołnierza. W jego centrum znajduje się wusoka kolumna z archanioła, którą otaczają pomniki bohaterów Węgier. Przy placu znajdują się budynki Muzeum Sztuk Pięknych i Pałacu Sztuki.
- Zamek Vajdahunyad [Vajdahunyad vára] – to zamek wybudowany na potrzeby wystawy milenijnej w 1896 roku. Zamek a w zasadzie zespół budynków prezentujących różne style architektoniczne znajduje się w parku Városliget. Obecnie znajduje się tutaj Muzeum Rolnictwa.
- Termy – Łaźnia Széchenyi [Széchenyi Fürdő] – jak przystało na miejscowość uzdrowiskową termy Budapesztańskie są bardzo popularne. Niektóre z nich jak chociażby Széchenyi Fürdő , znajdują się w ponad 100 letnich budynkach, które są perełkami architektury. My z term nie korzystaliśmy, ale sądząc po popularności pewnie warto.
- Bazylika św. Stefana [Szent István-bazilika] – to imponujące dzieło architektury sakralnej i największy kościół na Węgrzech, mogący pomieścić ponad 8 tysięcy ludzi. Bazylika powstała 1849 roku, po 50 latach budowy. Poświęcona została pierwszemu królowi Węgier – Stefanowi I, którego z prawa ręka jako relikwia znajduje się na ołtarzu.
- Bulwary Dunaju – najpopularniejszy deptak w Budapeszcie przy którym znajdują się liczne kawiarnie, restauracje, a także piękne widoki na rzekę i nadbrzeżną architekturę.
- Pomnik ofiar Niemieckich obozów koncentracyjnych [Cipők a Duna-parton] – to niezwykły pomnik nad brzegiem dunaju składający się z żelaznych odlewów autentycznych butów, których właściciele zostali rozstrzelani przez Niemców.
- Linia metra M1 (Żółta) – najstarsza linia metra na kontynencie Europejskim licząca 4,4 km. Obecnie znajduje się dalej w użyciu i znajduje się dosłownie pod powietrznią ulicy. Stacje i kolejka mierzą nie więcej niż 2 metry wysokości, a architektura stacji jest wręcz niezwykła.
- Pomnik ofiar niemieckiej okupacji [A német megszállás áldozatainak emlékműve] – niezwykła napowietrzna instalacja pełna przejmujących listów i zdjęć ofiar i niemieckiejOkupacji.
- Hala Targowa Vásárcsarnok – najstarsza hala targowa w mieście z końca XIX wieku. Znajdują się tu 3 poziomy handlowe w niezwykłej industrialnej aranżacji.
Dunaj
- Most Małgorzaty [Margit híd] – jeden z piękniejszych i starszych mostów na Dunajem. Wieczorem z mostu rozciag się piękny widok na parlament i wzgórze zamkowe
- Wyspa Małgorzaty – to w zasadzie park na rzece i idealne miejsce do wypoczynku wśród zieleni. Szczególnie interesujące są tutaj wspaniałe ogrody w tym ogród japoński i ogród różany
- Most łańcuchowy Szechenyego [Széchenyi lánchíd] – pierwsza stała przeprawa łącząca na stałe Budę i Peszt powstała w 1849 roku, która była wzorowana na moście w Marlow w Angli. Charakterystyczne są tutaj ogromne kamienne lwy przy wejściach na most.
- Rejsy po Dunaju – to fajna ciekawostka zwłaszcza po zmierzchu – można wykupić rejs po Dunaju wraz z kolacją na statku wycieczkowym.
Co trzeba zobaczyć w w dzielnicy Buda
- Góra Gellérta – na szczycie wzniesienia dominującego na Budapesztem znajduje się Cytadela i Statua Wolności [Szabadság-szobor]. Statuła upamiętnia poległych w walkach o wolność Węgier. To potężny kawał historii warty zobaczenia. Legenda związana z biskupem Gellértem mówi, że został wsadzony do beczki i zrzucony w dół góry do Dunaju przez pogan, ponieważ nie chcieli się poddać nawróceniu.
- Zamek Królewski w Budapeszcie [Budavári Palota] – to ogromny dobrze zachowany kompleks pałacowy, który powstał XIII wieku. Zamek był siedzibą wielu władców Więgier, dlatego nigdy nie szczęcono na jego rozbudowę i utrzymanie. Obecnie to siedziba Węgierskiej Biblioteki Narodowej (Országos Széchényi Könyvtár) i kilku muzeów. Mieliśmy problem ze zwiedzaniem obiektu, ponieważ był w trakcie prac renowacyjnych.
- Baszta Rybacka [Halászbástya] – neoromańska Baszta powstała na przełomie XIX i XX wieku. Znajduje się na wzgórzu nad brzegiem Dunaju, dlatego to doskonały punkt obserwacyjny.
- Kościół św Macieja – to neogotycki ogromny i smukły kościół pod wezwaniem Najświętszej Marii Panny. Bardzo ważne miejsce dla Węgrów, ponieważ to miejsce koronacji królów Węgier. To także jedno z miejsc spoczynku władców.
Podsumowanie i parkowanie
Budapeszt stolica, pełna kontrastów, ale w której przyjezdni nie będą się nudzić. Znajdziemy tutaj stuletnie perełki architektury oraz tętniące życiem bulwary i przyjemne bary. Można tutaj skorzystać z leczniczych term i pospacerować po wielu parkach miejskich wypełnionych interesującymi rzeźbami. Znajdziemy tutaj budynki gotyckie i klasycystyczne, ale także interesujące budowle komunistycznego brutalizmu. Z drugiej strony to miasto wielu problemów związanych z bezdomnością i popadającymi w ruinę kamienicami. Najgorsza w Budapeszcie jest jednak powszechna woń fekaliów, która wręcz wyciska łzy.
Niemniej Budapeszt gorąco polecamy wszystkim, ponieważ to naprawdę interesująca stolica z ciekawą historią. Co istotne to fakt, że stolica Węgier nie zrujnuje Twojego portfela, ponieważ jest tu znacznie taniej niż Warszawie. Jedzenie na mieście to często uczta dla podniebienia za naprawdę niewielkie pieniądze.
Poruszanie się po mieście samochodem to naprawdę trudna rzecz. Wszędobylskie korki oraz duża trudność ze znalezieniem miejsca parkingowego. Z tego powodu polecamy poruszać się po mieście za pomocą stosunkowo taniej komunikacji miejskiej.