Ten tekst przeczytasz w 7 min.
od siebie słów kilka
Cieszyn to często niedoceniane, ale piękne miasto, które posiada bogatą historię. Miasto znajduje się w południowej części województwa śląskiego tuż przy granicy polsko-czeskiej. Malowniczo ulokowało się nad rzeką Olzą, u podnóża Beskidów. Cieszyn to miasto wielu zabytków z których najbardziej znana jest chyba Rotunda na cieszyńskim wgórzu zamkowym, której rycina znajduje się na polskim banknocie 20 zł.
Miasto Cieszyn to historyczna stolica historycznego regionu księstwa Cieszyńskiego. Miasto często nazywane jest „Małym Wiedniem”. Zarówno z racji architektury, jak i tego, że w przeszłości częste były kontakty między tymi miastami i następował przepływ kulturowy. Cieszyn pomimo niewielkich rozmiarów również i obecnie stanowi ważny ośrodek kulturalny i oświatowy.
historia
Dzieje Cieszyna sięgają IX wieku, kiedy to na terenie dzisiejszego miasta istniał gród słowiańskiego plemienia Gołęszyców. Formalna lokacja miasta nastąpiła około 1217 roku, chociaż niektóre źródła wskazują rok 1212 lub 1223. Miasto praktycznie od początków swojego istnienia było stolicą księstwa cieszyńskiego, które formalnie istniało aż do 1918 roku.
Według legendy Cieszyn został założony w 810 roku przez trzech braci, Bolka, Leszka i Cieszka, synów czeskiego księcia Lecha. Bracia ci gdy osiągnęli dorosłość wyruszyli poznawać świat. Po długiej wędrówce spotkali się ponownie przy źródle, które później nazwano Studnią Trzech Braci, i założyli gród Cieszyn.
W rzeczywistości początki osadnictwa na terenie Cieszyna sięgają VI-V wieku p.n.e. Ważnym punktem było grodzisko na Górze Zamkowej oraz słowiański gród we wsi Podobora (obecnie część Kocobędza w Czechach), zwany czasem „Starym Cieszynem”.
Rozwój w Średniowieczu, książęta i Habsburgowie
Na przełomie XI i XII wieku znaczenie zdobywał gród na Górze Zamkowej, gdzie zbudowano romańską rotundę pełniącą funkcję kaplicy. W 1172 roku powstało księstwo raciborskie, w skład którego wchodziła kasztelania cieszyńska. Na początku XIII wieku na przeciwległym do Góry Zamkowej wzniesieniu rozwijała się osada targowa, której lokacja formalna nastąpiła 1217 lub 1223 roku. Miasto zaczęło się rozwijać, budując nowy kościół parafialny pw. św. Marii Magdaleny oraz klasztor Dominikanów.
Po podziale księstwa opolsko-raciborskiego w 1281/1282, a następnie księstwa raciborskiego w 1290, Cieszyn stał się stolicą niezależnego Księstwa Cieszyńskiego. Pierwszym księciem cieszyńskim został Mieszko, który rozpoczął przebudowę grodu na zamek. W XIV wieku, za panowania księcia Przemysława I Noszaka, Cieszyn otrzymał nowe prawa miejskie wzorowane na prawie wrocławskim. Wówczas powstał murowany zamek, ratusz oraz utworzono urząd burmistrza i radę miejską.
W 1526 roku, po śmierci ostatniej księżnej z rodu Piastów, Elżbiety Lukrecji, Księstwo Cieszyńskie przeszło pod władzę Habsburgów. Za ich panowania miasto przeżywało różne etapy rozwoju i upadku. Podczas wojny trzydziestoletniej w XVII wieku, Cieszyn został znacznie zniszczony, co spowodowało upadek ekonomiczny oraz demograficzny. W 1766 roku Maria Teresa przekazała księstwo córce Marii Krystynie i jej mężowi Albertowi Kazimierzowi, którzy przyczynili się do rozwoju miasta.
Rozwój przemysłowy i kulturalny oraz podział miasta
Przełom XVIII i XIX wieku to okres gwałtownego rozwoju kulturalnego i oświatowego Cieszyna. W 1802 roku ksiądz Leopold Szersznik założył Muzeum Śląska Cieszyńskiego, uważane za pierwsze publiczne muzeum na ziemiach polskich. Kilka lat później w 1806 roku Fabian Beinhauer założył pierwszą drukarnię w mieści. Skutkiem czego miasto stało się ważnym ośrodkiem drukarstwa śląskiego, z ośmioma wielkimi zakładami drukarskimi działającymi do początków I wojny światowej.
W XIX wieku Cieszyn zaczął być gospodarczo prześcigany przez Bielsko i Morawską Ostrawę, jednak pozostał ważnym ośrodkiem kulturalnym i oświatowym.
Po rozpadzie Cesarstwa Austriackiego ziemie Księstwa Cieszyńskiego stały się terytorium spornym między Polską i Czechosłowacją. Zatargi były tak silne, że często dochodziło nawet do zbrodni między dotychczasowymi sąsiadami. Dwuletni spór terytorialny sprawiał, że w miasto formalnie nie należało do żadnego kraju. W tym czasie władze sprawowały zarówno organy polskie jaki i czeskie. Wyjątkiem był okres między listopadem 1919 a lipcem 1920 roku, gdy czeskie wojska okupowały teren prawie całego Śląska Cieszyńskiego. Dopiero dwa lata po zakończeniu I Wojny Światowej w miasto zostało arbitralnie podzielone między Polskę i Czechosłowację, Od tego czasu Cieszyn funkcjonuje jako dwa oddzielne miasta z krótką przerwą w latach 1938 – 1945. Reintegracja miasta nastąpiła dopiero 2007 roku gdy Polska i Czechy znalazły się w strefie Schengen i zniknęły strzeżone przejścia graniczne między krajami.
Co warto zobaczyć w Cieszynie
- Góra Zamkowa to najstarsze miejsce w Cieszynie z romańską rotundą św. Mikołaja z XI wieku, gotycką Wieżą Piastowską z XIV wieku i pałacem Habsburgów z XIX wieku. W maju odbywa się tu Festiwal Dziewięćsił.
- Rotunda św. Mikołaja to symbol Cieszyna, jedna z najstarszych świątyń chrześcijańskich w Polsce, widoczna na banknocie 20 zł. Znajduje się na górze zamkowej.
- Wieża Piastowska to gotycka wieża z XIV wieku, pełniąca funkcję punktu widokowego na miasto i okolicę. Wejście na wieżę jest możliwe po zakupie biletów. Znajduje się na górze zamkowej.
- Promenada nad Olzą to nowy malowniczy deptak nad rzeką Olzą, idealny na spacer z widokami na rzekę. Przy deptaku zorganizowano niezwykłe ławeczki umożliwiające relaks w zaciszu.
- Ulica Głęboka to reprezentacyjna zabytkowa ulica miasta prowadząca od Góry Zamkowej na Rynek. Znana ze średniowiecznej architektury, zabytkowych kamienic i wielu restauracji.
- Rynek w Cieszynie to główny plac miasta z zabytkowymi kamienicami, Domem Narodowym i fontanną z figurą św. Floriana. Jakiś czas temu przeszedł kontrowersyjny remont i stał się betonową pustynią.
- Studnia Trzech Braci to miejsce legendarnego spotkania założycieli miasta. Pierwsza wzmianka o studni pochodzi z 1434 roku. Studnia położona jest nieco na uboczu w wąskiej uliczce.
- Kawiarnia i księgarnia Kornel i Przyjaciele to klimatyczne miejsce podobno znane wśród moli książkowych, idealne na relaks przy kawie i książce.
- Wenecja Cieszyńska to interesujący fragment ulicy Przykopa nad kanałem Olzy „Młynówka”. Znajdziemy tutaj kilkanaście domów zbudowanych tuż nad kanałem. Obecnie to mała enklawa artystyczna miasta.
- Muzeum Drukarstwa ukazuje tradycje drukarskie Śląska Cieszyńskiego, znajdujące się przy cieszyńskim deptaku. Otworzone w 1996 roku.
- Browar Zamkowy to najstarszy nieprzerwanie działający browar w Polsce, założony w 1846 roku.
- Muzeum Śląska Cieszyńskiego to najstarsze muzeum publiczne w Polsce, założone w 1802 roku, z bogatymi zbiorami i pięknym parkiem.
Cieszyńskie zabytki sakralne
- Kościół św. Krzyża – Barokowa świątynia z XVIII wieku, pierwotnie kaplica książęca, później kościół gimnazjalny.
- Kościół św. Marii Magdaleny – Zabytkowy kościół z XIII wieku z gotyckimi portalami i barokowym wnętrzem.
- Stary kirkut – Cmentarz żydowski z XVII wieku, dostępny bezpłatnie, pełen tajemniczych macew i bluszczu.
- Nowy kirkut – Cmentarz żydowski z początku XX wieku, z okazałą bramą i pomnikami.
Podsumowanie i parkowanie
Cieszyn, ciekawe i stare miasto na pograniczu Polski i Czech. Miasto w którym wielbiciele zabytków znajdą wiele perełek. Między innymi sławna rotunda znajdująca się na banknocie 20 złotowym. Zaletą architektoniczną Cieszyna jest to że w zasadzie większość elementów znajduje się bardzo blisko siebie w okolicy rynku oraz na pobliskum wzgórzu zamkowym. To doskonałe miejsce na odwiedzenie na weekend lub nawet popołudnie, ponieważ wszystkie atrakcje jesteśmy wstanie obejść w około 2 godziny. Na koniec znajdziemy tu sporo miejsc, gdzie można dobrze i w miarę tanio zjeść. Dodatkowym atutem Cieszyna jest Czeski Cieszyn 😉 w którym możemy spróbować czeskich specjałów.
Z miejscami parkingowymi w mieście nie powinno być problemów, ale za większość trzeba niestety zapłacić. Z drugiej strony 3 zł za godzinę na parkingu przy ulicy Czarny chodnik nie wydaje się wygórowane zwłaszcza,, że nie spędzimy tutaj więcej niż 3 godzin.
położenie
Galeria zdjęć z wyjazdu
