Ten tekst przeczytasz w 10 min.
od siebie słów kilka
Ateny [Αθήνα], stolica Grecji, to miasto pełne historii i architektonicznych arcydzieł, które przyciągają miliony turystów rocznie. Położone w regionie Attyka, w północno-wschodniej części Grecji, mają nieprzerwaną historię trwającą ponad 5000 lat. Ateny to nie tylko miejsce, gdzie narodziła się demokracja, ale również centrum filozofii, sztuki i nauki, co czyni je jednym z najważniejszych miast starożytności.
Same Ateny posiadają niespełna 700 tysięcy mieszkańców, ale aglomeracja liczy sobie 3,5 miliona ludzi, Ateny stanowią główny ośrodek kulturalny, polityczny i ekonomiczny Grecji. Znajdują się tutaj jedne z najlepiej zachowanych zabytków starożytnej architektury, takich jak Partenon, Akropol, Agora czy świątynia Zeusa Olimpijskiego. Mimo tego, że Ateny to miasto pełne historii, wciąż jest ono miejscem, gdzie można dostrzec pewne niedoskonałości, zwłaszcza w zaniedbanych dzielnicach, gdzie z dala od głównych tras turystycznych można spotkać śmieci czy zniszczoną infrastrukturę.
Historia niegdyś potężnego miasta
Ateny mają niezwykle bogatą i złożoną historię, która sięga czasów neolitycznych, kiedy to osadnictwo zaczęło się rozwijać na terenie dzisiejszego Akropolu. Początkowo Ateny były niewielkim mykeńskim grodem, wzniesionym na wzgórzu Akropolu około połowy II tysiąclecia p.n.e. Dogodne położenie sprawiło, że Ateny szybko stały się jednym z najważniejszych polis greckich.
W VIII wieku p.n.e. Ateny zaczęły się rozwijać jako miasto-państwo, w którym wprowadzono ustrój demokratyczny. Reforma polityczna, którą zainicjował Solon, przyczyniła się do wprowadzenia systemu demokracji bezpośredniej, w której wszyscy obywatele mieli prawo głosu. Ateny stały się centrum intelektualnym i kulturowym starożytnej Grecji, a ich wpływ na świat starożytny był olbrzymi. To właśnie w tym mieście działali tacy filozofowie jak Sokrates, Platon i Arystoteles, których idee kształtowały zachodnią cywilizację.
Szczyt potęgi Aten przypadał na V wiek p.n.e., znany jako „złoty wiek Peryklesa”. W tym czasie Perykles zainicjował ambitne projekty budowlane, w tym budowę Partenonu na Akropolu, który do dziś pozostaje jednym z najbardziej rozpoznawalnych symboli miasta. Ateny były również jednym z najpotężniejszych miast greckich, licząc około 100 tysięcy mieszkańców.
W 431 roku p.n.e. rozpoczęła się wojna peloponeska między Atenami a Spartą. Wojna trwała długo i zakończyła się klęską Aten w 404 roku p.n.e. Stracili oni swoją pozycję dominującego miasta w Grecji, a także swoją niepodległość, stając się częścią imperium macedońskiego po bitwie pod Cheroneą w 338 roku p.n.e.
Mimo utraty politycznej niezależności, Ateny zachowały swoją pozycję jako centrum intelektualne i kulturalne. Kiedy Grecja została włączona do imperium rzymskiego, Miasto wciąż uchodziło za ważny ośrodek nauki i sztuki. Cesarz Hadrian, który był wielkim miłośnikiem Grecji, przyczynił się do rozbudowy miasta, budując m.in. bibliotekę Hadriana i świątynię Zeusa Olimpijskiego. Niestety, w 86 roku p.n.e. miasto zostało zniszczone przez wojska rzymskie dowodzone przez Sullę.
Okres nowożytny
W późniejszych wiekach Ateny straciły swoje znaczenie polityczne na rzecz Konstantynopola, a w 1458 roku miasto zostało zdobyte przez Turków osmańskich. W okresie tureckiej okupacji Partenon został przekształcony w meczet, a samo miasto stopniowo popadało w zapomnienie. Dopiero w XIX wieku, po uzyskaniu niepodległości przez Grecję, Ateny zaczęły odzyskiwać swoje znaczenie, a w 1834 roku król Otton przeniósł stolicę Grecji do Aten, co zapoczątkowało okres intensywnej modernizacji.
Co zobaczyć w Atenach
Akropol i okolice:
- Partenon – Partenon to najsłynniejsza świątynia starożytnych Aten, poświęcona bogini Atenie, patronce miasta. Zbudowano go w V wieku p.n.e. jako symbol potęgi Aten i ich kultury. Jest on jednym z najważniejszych przykładów klasycznej architektury doryckiej. Mimo licznych zniszczeń, Partenon pozostaje jednym z najbardziej rozpoznawalnych zabytków na świecie. Wewnątrz Partenonu niegdyś znajdował się ogromny posąg Ateny wykonany z kości słoniowej i złota, stworzony przez Fidiasza. Obecnie w środku znajduje się wielki dźwig.
- Erechtejon – Świątynia zbudowa w unikalnym stylu architektonicznym, na który składają się kolumny w kształcie kobiecych postaci. Erechtejon wzniesiono w V wieku p.n.e. i poświęcony był zarówno Atenie, jak i Posejdonowi. Legenda głosi, że w tym miejscu Atena i Posejdon rywalizowali o patronat nad miastem, a ślad po trójzębie Posejdona jest widoczny do dziś w jednej z części świątyni.
- Propyleje – Monumentalne wejście na Akropol, zbudowane w latach 437–432 p.n.e. Zostały zaprojektowane przez architekta Mnesiklesa i pełniły rolę reprezentacyjnej bramy prowadzącej na święte wzgórze.
- Odeon Herodosa Attyka – Odeon to starożytny teatr, który powstał w II wieku n.e. z fundacji Herodosa Attyka, bogatego rzymskiego obywatela. Odeon obecnie użytkuje się jako miejsce koncertów i występów, a jego doskonała akustyka przyciąga zarówno greckich, jak i międzynarodowych artystów.
Ważne zabytki poświęcone bogom greckim:
- Świątynia Zeusa Olimpijskiego – Ta świątynia, znana także jako Olimpiejon, to z największych i najważniejszych zabytków starożytnej Grecji. Budowa rozpoczęto w VI wieku p.n.e., ale ukończono dopiero za czasów cesarza Hadriana w II wieku n.e. Świątynia miała 104 ogromne kolumny, z których dziś przetrwało zaledwie kilka, ale jej imponujące rozmiary nadal robią wrażenie.
- Tezejon (Hefajstejon) – To najlepiej zachowana starożytna świątynia w Atenach, poświęcona Hefajstosowi, bogu kowalstwa i Atenie. Znajduje się na Agorze Greckiej i jest przykładem doryckiej architektury. W czasach bizantyjskich świątynię tą przekształcono w kościół, co pozwoliło na zachowanie jej struktury do dzisiejszych czasów.
Pozostałe zabytki:
- Agora Grecka – Agora była centrum życia publicznego i politycznego w starożytnych Atenach. Miejsce to służyło jako rynek, sąd i miejsce spotkań obywateli. W Agorze można podziwiać m.in. zrekonstruowaną stoę Attalosa, w której znajduje się muzeum, oraz pozostałości innych budynków użyteczności publicznej.
- Biblioteka Hadriana – Zbudowana w II wieku n.e., biblioteka ta była jednym z największych budynków publicznych starożytnych Aten. Składała się z ogromnych sal do przechowywania zwojów oraz czytelni. Dziś można zobaczyć fragmenty oryginalnej struktury oraz pozostałości kolumn.
- Łuk Hadriana – Jest to monumentalna brama wzniesiona w 131 roku n.e. na cześć cesarza Hadriana, który rozbudował miasto. Łuk symbolicznie oddzielał stare Ateny od nowej części miasta, którą cesarz Hadrian wzniósł na wschodzie.
- Ogród Narodowy – Ten piękny park położony w centrum Aten, tuż za budynkiem parlamentu. Naszym zdaniem to jedno z najprzyjemniejszych miejsc w stolicy. Park powstał w XIX wieku na polecenie królowej Amalii, żony króla Ottona. W ogrodzie znajduje się wiele egzotycznych roślin, stawów, a także mini zoo. To idealne miejsce na odpoczynek po intensywnym zwiedzaniu.
Mity i ciekawostki
Ateny obfitują w mityczne historie, które dodają miastu niepowtarzalnego uroku. Jeden z najbardziej znanych mitów związanych jest z powstaniem nazwy miasta. Według legendy, Atena i Posejdon rywalizowali o patronat nad miastem. Aby zdobyć przychylność mieszkańców, Posejdon uderzył trójzębem w ziemię, z której wytrysnęła słona woda, symbolizująca jego moc nad morzami. Atena natomiast podarowała mieszkańcom drzewo oliwne, które okazało się o wiele bardziej pożyteczne. Dzięki temu darowi Atena została patronką miasta, a Ateny noszą jej imię do dziś.
Kolejną ciekawostką jest fakt, że Akropol przez wieki pełnił różne funkcje. W czasach chrześcijańskich Partenon przekształcono w kościół, a później podczas tureckiej okupacji w meczet. W XVII wieku Turcy przechowywali w Partenonie amunicję, co doprowadziło do jego częściowego zniszczenia, ponieważ budynek został trafiony przez wenecki pocisk.
Jednym z interesujących faktów jest również to, że współczesne Ateny są miastem, które liczy więcej teatrów niż jakiekolwiek inne miasto na świecie. Naliczyć można tutaj aż 148 scen teatralnych, co jest większą liczbą niż na Broadwayu!
Ateny, stolica Grecji, to miasto pełne historii i architektonicznych arcydzieł, które przyciągają miliony turystów rocznie. Położone w regionie Attyka, w północno-wschodniej części Grecji, mają nieprzerwaną historię trwającą ponad 5000 lat. Ateny to nie tylko miejsce, gdzie narodziła się demokracja, ale również centrum filozofii, sztuki i nauki, co czyni je jednym z najważniejszych miast starożytności.
Zamieszkane przez około 3,5 miliona mieszkańców, Ateny stanowią główny ośrodek kulturalny, polityczny i ekonomiczny Grecji. Znajdują się tutaj jedne z najlepiej zachowanych zabytków starożytnej architektury, takich jak Partenon, Akropol, Agora czy świątynia Zeusa Olimpijskiego.
Informacje praktyczne
Zwiedzanie Aten może być wyzwaniem ze względu na tłumy turystów, zwłaszcza na Akropolu. Aby uniknąć długich kolejek, warto kupić bilety online i odwiedzić Akropol wczesnym rankiem. Cena za bilet wstępu na Akropol to 20 euro, co wielu turystów uznaje za wygórowaną kwotę. Niemniej jednak można zaoszczędzić, kupując bilet łączony na wiele atrakcji, który kosztuje 30 euro. Bilet łączony obejmuje m.in. wejście na Akropol, Agora Grecką i Rzymską oraz inne ważne zabytki.
Warto również skorzystać z metra, które jest stosunkowo tanie – pojedynczy przejazd kosztuje 1,3 euro, a dostępne są również bilety wieloprzejazdowe. Ateny są również dobrze skomunikowane z resztą Grecji dzięki połączeniom kolejowym. Ciekawostką jest, że w greckich pociągach często można spotkać uzbrojoną ochronę, co może być zaskakujące dla turystów.
Podsumowanie i parkowanie
Ateny to miasto kontrastów, ale ogólnie zawodzi, ponieważ monumentalne zabytki starożytnej Grecji, takie jak Akropol przyciągają turystów z całego świata, ale miasto odrzuca trochę brzydotą. Ateny sprawiają wrażenie prowincjonalnego miasta w porównaniu do innych europejskich stolic. Zabudowa Aten to niskie, gęsto rozmieszczone bloczki, które sprawiają wrażenie bardzo zaniedbanych. Wjeżdżając do miasta pociągiem, można odnieść wrażenie, że wkraczamy w z brazylijskie slumsy. Główna stacja kolejowa w Atenach również pozostawia wiele do życzenia, ponieważ jej wygląd daleki jest od standardów, które można by oczekiwać po stolicy tak bogatego kulturowo kraju.
Ceny wstępu do atrakcji, takich jak Akropol (20 euro) czy inne zabytki, są wysokie, nie to jest jednak najgorsze. Turyści muszą mieć tutaj dużo cierpliwości zwłaszcza na Akropolu, gdzie kolejki mogą sięgać kilku godzin. Zwiedzanie głównych atrakcji zajmuje w Atenach nieco ponad 6 h oczywiście odliczając kolejki przed wejściami.
Ceny w restauracjach wokół głównych atrakcji turystycznych są znacznie wyższe niż w innych częściach miasta. Można się spodziewać, że jedzenie w restauracjach w pobliżu Akropolu, Plaki czy placu Syntagma może być droższe nawet o 50%. Warto zatem poszukać mniej turystycznych miejsc na posiłek, które oferują równie dobrą kuchnię grecką w bardziej przystępnych cenach.
Reasumując Ateny nie należą do miejsc które naszym zdaniem warto odwiedzić. Oczywiście jeśli będziesz w okolicy można zobaczyć monumentalną zabudowę Akropolu. Jednak jeśli planujesz specjalną wycieczkę do Aten i liczysz na niesamowite doznania związane z antyczną kulturą to przeżyjesz tu wielki zawód.
Parkowanie w Atenach może być trudne, zwłaszcza w centrum, gdzie większość miejsc parkingowych jest płatna. Ruch w samych Atenach jest ogromny, wiec warto skorzystać z płatnych, strzeżonych parkingów, które znajdują się nieco dalej od głównych atrakcji, ale gwarantują bezpieczne miejsce postojowe. Poruszanie się po mieście najlepiej realizować dzięki dobrze funkcjonującemu metru.