Ten tekst przeczytasz w 8 min.
od siebie słów kilka
Jelenia Góra to całkiem sporej wielkości miasto uznawane przez wielu za stolicę Karkonoszy. Przed reformą administracyjną była stolicą województwa Jeleniogórskiego. To zdecydowanie największe miast w okolicy z bogatą historią i pięknymi zabytkami. W przeciwieństwie to wielu polskich miast Jelenia Góra miała szczęście w czasie drugiej Wojny Światowej i uniknęła dużych zniszczeń. Dzięki temu zachowało się tutaj dużo zabytków w doskonałym stanie.
Miasto Jelenia Góra zajmuje centrum śródgórskiej kotliny w południowo – zachodniej części województwa dolnośląskiego, w dolinie rzek Bobru i Kamiennej.
Jelenia Góra to miasto prezentujące się imponująco ze względów krajobrazowych, ponieważ kotlina w której znajduje się miasto jest z każdej strony otoczona pięknymi zielonymi górami. Od wschodu są to Rudawy Janowickie, od zachodu Góry Izerskie, od północy Góry Kaczawskie no i od południa Karkonosze.
Obecnie Jelenia Góra to miasto turystyczno-uzdrowiskowe, ponieważ w granicach administracyjnych miasta znajdują się Cieplice, czyli stare miasto uzrowiskowe. Cieplice to najstarsze polskie uzdrowisko, które prezentuje się można powiedzieć majestatycznie, przynajmniej historyczne centrum.
Trochę o historii Jeleniej Góry
Zalążkiem liczącego dziś prawie 90 tys. mieszkańców miasta był nieznany z nazwy słowiański gród, którego założenie polska tradycja przypisuje Bolesławowi III Krzywoustemu. Gród ten znajdował się na dzisiejszym Wzgórzu Krzywoustego. Gród czy też osada o charakterystyce rzemieślniczo – targowej otrzymała prawa miejskie przed rokiem 1281. Dogodne usytuowanie osady na skrzyżowaniu ważnych szlaków handlowych prowadzących do Czech oraz Niemiec powodowało szybki rozwój miasta. Już w XIV wieku miasto słynęło z wyrobu i eksportu płótna. W tym czasie rozwój miasta był napędzany przez przez rozwój górnictwa i hutnictwa. Chociaż rudy były sprawdzane z okolic Kowar.
Pod koniec XIV wieku miasto zostaje zajęte przechodzi pod panowanie Czeskie, natomiast w XVI wieku znajduje się pod panowaniem monarchii Habsburgów. Mimo zmian i problemów z bycia miastem przygranicznym Jelenia Góra ciągle się rozwija. Progres rozwojowy przerywa wybuch krwawej wojny trzydziestoletniej w latach 1618 – 1648, ponieważ miasto w trakcie walk zostanie mocno zniszczone. Po wojnie miasto podźwignęło się ze zniszczeń głównie dzięki produkcji lnu.
Wiek XVIII to gwałtowny rozwój turystyki i rosnące zainteresowanie otaczającymi Kotlinę Jeleniogórską górami. Nowa sytuacja pomaga miastu wyjść z kryzysu po wojnach Śląskich, których następstwem była przynależność Jeleniej Góry do Prus, a następnie do Niemiec. W czasach niemieckich miejscowość nosił nazwę Hirschberg.
W czasie II wojny światowej świtowej Jeleni Góra nie ponosi znaczących zniszczeń. Pomaga to w powojennym rozwoju miejscowości. Postępująca urbanizacja i rozwój przemysłu w mieście sprawia, że po reformie administracyjnej w 1975 r. Jelenia Góra zostaje stolicą województwa. Dziś jest miastem na prawach powiatu grodzkiego.
Bardzo krótko o samych Cieplicach
Zgodnie z legendą Cieplice powstały w 1775 roku za sprawą księcia Bolesława Wysokiego, który w czasie polowania był świadkiem niezwykłego zdarzenia. Otóż zraniony jeleń za którym goniono wpadł do jednego z tutejszych gorących źródeł i miał natychmiastowo ozdrowieć. To skłoniło Bolesława do wybudowania w tym miejscu lecznicy.
Jednak zgodnie z domontowaną historią rzeczywiście Bolesław Wysoki dostrzegł możliwość wykorzystania tutejszych wód termalnych do celów leczniczych, ale dopiero jego prawnukowie doprowadzili do zagospodarowania tego miejsca blisko 100 lat później. W 1261 roku istniała tutaj już osada o nazwie Calidus Fons [Ciepłe źródła], którą zarządzał zakon joannitów ze Strzegomia.
Prawdziwy rozwój uzdrowiska nastąpił gdy Cieplice nazywane wówczas Cheplevode weszły pod władanie rodziny Schaffgotschów, czyli właścicieli zamku Chojnik. Oni sprawdzili do uzdrowiska Cysterów, którzy w tym czasie byli obecni już w Klasztorze w Lubiążu i doskonale radzili sobie z zarządzaniem.
Tuż przed II Wojną Światową Cieplice uzyskały prawa miejskie i obok Jeleniej Góry były dużym ośrodkiem przemysłowym. Od października 1944 do kwietnia 1945 w miejscowości funkcjonowała się filia obozu koncentracyjnego Groß-Rosen. W obozie więziono Polaków oraz Żydów pochodzenia polskiego i węgierskiego. Większość z nich pod koniec wojny do budowy kompleksu Riese w rejonie Gór Sowich.
2 lipca 1976 roku Cieplice zostały włączone do miasta Jelenia Góra.
Co zobaczyć w Jeleniej Górze
Jelenia Góra to miasto pełne ciekawych miejsc
- Rynek i stare miasto – to jeden z ładniejszych rynków miast Dolnego Śląska z wieloma kolorowymi barkowymi kamienicami. Na rynku znajduje się piękna fontanna Neptuna, zabytkowy historyczny tramwaj oraz znajdziemy kilka rzeźb jeleni.
- Ratusz – to barokowo-klasycystyczny budynek z czworoboczną wieżą po środku rynku, który pochodzi z połowy XVIII wieku.
- Jeleniogórski deptak – to główny deptak miejski prowadzący od rynku ulicami Konopnickiej i 1 maja. Wzdłuż deptaku znajdują się dobrze zachowane kolorowe kamienice.
- Baszty i mury miejskie – z broniących miasta 36 baszt, do dnia dzisiejszego zachowały się dwie: Baszta Grodzka oraz Baszta Zamkowa. Mury miejskie są trudniejsze do odszukania ponieważ w większości stanowią mury ówcześni stających kamienic.
- Wieża Zamkowa to jedyna pozostałość po jeleniogórskim zamku. Kamienna baszta zamkowa powstała w 1584 roku i jest jedynym elementem dawnej Bramy Zamkowej.
- Teatr im. Cypriana Kamila Norwida – to niezwykle dobrze zachowany secesyjny budynek teatru z początku XX w.
- Park Wzgórze Tadeusza Kościuszki – to duży park miejski na wzniesieniu zwanym Górą Szubienicy. To bardzo przyjemny park z duża ilości alejek i ławeczek oraz plażą.
- Muzeum Historii i Militariów – bogato wyposażony skansen militariów i uzbrojenia Wojska Polskiego.
- Muzeum Karkonoskie – to muzeum poświęcone historii, etnografii, rzemiośle i sztuce regionu.
- Wieża widokowa „Grzybek” – to znajdująca się nieco od centrum Jeleniej Góry wieża widokowa na Wzgórzu Krzywoustego. Znajduje się przy niej przyjemny park z wyznaczonymi ścieżkami.
Zabytki sakralne Jeleniej Góry
- Bazylika Mniejsza Świętych Erazma i Pankracego – to gotycka, najstarsza świątynia w mieście pod wezwaniem patronów Jeleniej Góry z XIV wieku. Świątynia posiada bogato zdobiony osiemnastowieczny ołtarz, którego nawa główna ma 24 m wysokości.
- Cerkiew Świętych Apostołów Piotra i Pawła – to dawny barokowy kościół Najświętszej Maryi Panny, powstały w 1738, ale po II wojnie światowej przekazano go Polskiemu Autokefalicznemu Kościołowi Prawosławnemu. W murach cerkwi widoczne są dwa krzyże kamienne z rytami broni, które są nieznanego pochodzenia.
- Kaplica św. Anny – to wybudowana w XV wieku basteja, która została zamieniona na kościół. W murach można odszukać pozostałe otwory strzelnicze. Nietypowy jest ołtarz kościoła, jest freskiem na ścianie.
- Kościół Ewangelicki pw. Podwyższenia Krzyża Świętego – to jeden z sześciu kościołów łaski, który powstał na mocy ugody Altransztadzkiej zawartej pomiędzy luterańskim królem Szwecji Karolem XII a katolickim cesarzem Józefem I Habsburgiem. Pozostałe kościoły znajdują się w Żaganiu, Kożuchowie, Kamiennej Górze, Miliczu i Cieszynie. Kościół wybudowano w 1718 w stylu barokowym jako kopię kościoła św. Katarzyny w Sztokholmie Wejście do kościoła jest płatne, ale warto zobaczyć jego wnętrza.
- Kaplice Grobowe – w parku przy kościele pw. Podwyższenia Krzyża Świętego znajduje się 19 barokowych kaplic grobowych, które budowano dla najbogatszych rodzin w Jeleniej Górze.
Ciekawe miejsca w Cieplicach
- Stare miasto – centralna ulica miasta wraz z kamienicami powstałymi między XVII i XIX w.
- kościół parafialny pw. św. Jana Chrzciciela – barokowo-rokokowy kościół z końca XVIII w. W podziemiach kościoła znajduje się krypta rodowa rodziny Schaffgotschów. Na dziedzińcu kościelnym znajdują się pięknie zdobione płyty nagrobne.
- klasztor cystersów – to powstały XVI w klasztor, którego część stanowi Muzeum Przyrodnicze.
- Park Zdrojowy – to park powstały XVII w będący częścią zespołu pałacowego rodziny Schaffgotschów. W Parku znajduje się zabytkowy pawilon oraz teatr zdrojowy
- pijalnia wód „Marysieńka” – to najstarsza w Cieplicach istniejąca pijalna wód zdrojowych powstała w XVIII w
Podsumowanie i Parkowanie
Sama Jelenia Góra to dosyć spore miasto z wszystkimi jego wadami i zaletami. Stara historyczna część miasta z rynkiem to mała perełka, aczkolwiek widać tu pewne zaniedbania i odpadające tynki na kamienicach. Część zdrojowa, czyli Cieplice prezentuje sobą pewną nienachalną elegancję w klasycznym niemieckim stylu. Cieplice podobnie jak Jeleni Góra pełna jest zabytkowych budynków. Warto odwiedzić tu piękny i duży park zdrojowy oraz skorzystać z kompieli w Ciepłych wodach.
Dzielnica zdrojowa to także miejsce zamieszkania dla szemranego elementu. Wychodząc poza eksponowane miejsca tej dzielnicy Jeleniej Góry można bardzo się zdziwić i natrafić na nieprzyjemności.
Zarówno w Jeleniej Górze jaki w Cieplicach nie brakuje parkingów, jednakże wszystkie parkingi bliżej centrum są płatne. Niektóre z nich są płatne całodobowo.
położenie
Galeria zdjęć z wyjazdu
